HABER MERKEZİ - ELİF AYDEDE ÖLMEZ / TÜİK ve Ticaret Bakanlığı verilerine göre 2025 yılı Şubat ayında ihracat yüzde 1,6 azalırken, ithalat yüzde 2,4 arttı. Dış ticaret açığı bir önceki yılın aynı ayına göre yüzde 14,8 artarak 7,7 milyar dolara yükseldi. Ocak-Şubat döneminde ise dış ticaret açığı yüzde 18,2 arttı. İhracatta en çok satış Almanya’ya yapılırken, ithalatta ilk sırayı Rusya aldı. Yüksek teknoloji ihracatı ise hâlâ düşük seyrediyor.
Türkiye'nin Dış Ticaretinde Açık Derinleşiyor
İhracatta düşüş, ithalatta artış sürüyor. Enerji ve altın dışı ticarette de gerileme dikkat çekiyor.
Türkiye’nin 2025 yılı Şubat ayına ilişkin dış ticaret verileri, ihracatın gerilediği, ithalatın ise arttığı bir dönemi işaret etti. Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) ve Ticaret Bakanlığı iş birliğiyle açıklanan verilere göre, Şubat ayında ihracat geçen yılın aynı dönemine göre yüzde 1,6 azalarak 20 milyar 761 milyon dolara, ithalat ise yüzde 2,4 artışla 28 milyar 533 milyon dolara ulaştı. Bu tablo sonucunda dış ticaret açığı yüzde 14,8 artışla 7 milyar 771 milyon dolar olarak kaydedildi.
İki Aylık Veriler: Açık %18,2 Arttı
2025 yılının Ocak-Şubat dönemine bakıldığında da benzer bir eğilim görülüyor. İhracat geçen yılın aynı dönemine göre yüzde 2 artarak 41 milyar 921 milyon dolar, ithalat ise yüzde 5,9 artışla 57 milyar 235 milyon dolar oldu. Bu dönemde dış ticaret açığı yüzde 18,2’lik bir artışla 15 milyar 314 milyon dolara çıktı.
Enerji ve Altın Hariç Rakamlar da Geriledi
Enerji ürünleri ve parasal olmayan altın hariç tutulduğunda da dış ticaret dengesi Türkiye lehine gelişmedi. Şubat ayında enerji ve altın hariç ihracat yüzde 2,3 azalarak 19 milyar 127 milyon dolar, ithalat ise yüzde 3,1 azalarak 20 milyar 337 milyon dolar oldu. Bu kalemde dış ticaret açığı 1 milyar 209 milyon dolar, dış ticaret hacmi ise yüzde 2,7 düşüşle 39 milyar 464 milyon dolar olarak gerçekleşti.
İhracatın ithalatı karşılama oranı da bu dönemde gerileme gösterdi. 2024 Şubat ayında yüzde 75,7 olan oran, 2025 Şubat’ta yüzde 72,8'e düştü. Enerji ve altın dışı karşılık oranı ise yüzde 94,1 seviyesinde ölçüldü.
İhracatın Lideri Almanya, İthalatın Lideri Rusya
Türkiye’nin dış ticaretinde en çok işlem yaptığı ülkeler sıralamasında Almanya, ihracatta ilk sırada yer aldı. Türkiye, Şubat ayında Almanya’ya 1 milyar 689 milyon dolarlık ihracat gerçekleştirdi. Onu Birleşik Krallık (1,25 milyar $), ABD (1,19 milyar $), İtalya (1,08 milyar $) ve Irak (1,01 milyar $) takip etti. Bu beş ülkeye yapılan ihracat, toplam ihracatın yüzde 30’unu oluşturdu.
İthalatta ise Rusya Federasyonu 3 milyar 863 milyon dolarlık ithalatla ilk sırada yer aldı. Ardından Çin (3,54 milyar $), Almanya (2,14 milyar $), ABD (1,27 milyar $) ve İsviçre (1,23 milyar $) geldi. İlk beş ülkeden yapılan ithalatın toplam ithalata oranı yüzde 42,2 oldu.
Yüksek Teknolojili Ürünlerde Düşük Pay Sürüyor
Teknoloji yoğunluğuna göre ihracat verileri, Türkiye’nin yüksek teknolojili ürün ihracatında hâlâ istenilen seviyeye ulaşamadığını gösteriyor. 2025 Şubat ayında yüksek teknoloji ürünlerinin imalat sanayi ihracatı içindeki payı yalnızca yüzde 2,7 oldu. Aynı dönemde ithalattaki yüksek teknoloji ürünlerinin payı ise yüzde 10,4 olarak kaydedildi.
Bu veriler, Türkiye’nin dış ticaret açığını yalnızca miktarsal değil, niteliksel anlamda da sorgulaması gerektiğini ortaya koyuyor. Düşük katma değerli ürün ihracatı ile yüksek teknoloji ürün ithalatı arasındaki denge hâlâ negatif seyrediyor.
Ara Mallarının İthalattaki Payı Yüksek
Geniş ekonomik gruplar sınıflamasına göre Şubat ayında ara mallarının ithalattaki payı yüzde 72,7 ile en yüksek kalem oldu. Sermaye malları yüzde 12,2, tüketim malları ise yüzde 14,9 pay aldı. Bu durum, Türkiye’nin üretim yapabilmek için hâlâ büyük oranda dışa bağımlı olduğunu gösteriyor.
Özel Ticaret Sistemine Göre de Açık Artıyor
Özel ticaret sistemine göre de veriler benzer eğilimde. Şubat ayında ihracat 18 milyar 851 milyon dolar, ithalat 26 milyar 772 milyon dolar olarak gerçekleşti. Bu kapsamda dış ticaret açığı yüzde 11,9 artarak 7 milyar 921 milyon dolara yükseldi. İhracatın ithalatı karşılama oranı bir yılda yüzde 73,1'den yüzde 70,4'e geriledi.
Ekonomistler Ne Diyor?
Dış ticaret verilerini değerlendiren ekonomistler, özellikle enerji ve ara malı ithalatındaki yüksek oranın Türkiye ekonomisinin dışa bağımlılığını artırdığına dikkat çekiyor. Ayrıca yüksek teknoloji ürünlerindeki düşük ihracat payı, Türkiye'nin küresel rekabet gücünü olumsuz etkileyen yapısal bir sorun olarak değerlendiriliyor.
Yapısal Dönüşüm İhtiyacı Sinyal Veriyor
Şubat ayı dış ticaret verileri, Türkiye ekonomisinin dış ticarette hâlâ ciddi yapısal sorunlar yaşadığını ortaya koyuyor. İhracattaki düşüş ve ithalattaki artışın yanı sıra, yüksek dış ticaret açığı, cari dengeye ve döviz rezervlerine baskı yapmaya devam ediyor. Uzmanlar, Türkiye'nin bu tabloyu tersine çevirebilmesi için daha fazla katma değerli üretim, yüksek teknoloji yatırımları ve enerji bağımlılığını azaltan politikalar geliştirmesi gerektiğine dikkat çekiyor
